Cập nhật tình hình thị trường ô tô điện tại Việt Nam hiện nay

Thị trường ô tô điện tại Việt Nam 5 năm tới dự báo sẽ bùng nổ mạnh mẽ

Cùng với xu hướng “sống xanh” bảo vệ môi trường trên toàn cầu, nhiều mẫu xe điện và ô tô điện được giới thiệu tại thị trường Việt Nam và trở thành lựa chọn của nhiều người Việt. 

1- Tổng quan thị trường xe ô tô tại Việt Nam

Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), mặc dù gặp khá nhiều khó khăn do ảnh hưởng dịch Covid-19 gây ra nhưng thị trường ô tô Việt Nam vẫn đạt kết quả khả quan trong năm 2022.

Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ không ngừng tăng lên với sự tham gia của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng của ngành công nghiệp ô tô cụ thể:

Ngành sản xuất ô tô

Tháng 1/2022, tổng lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước là 38.300 chiếc, tăng 7,9% so với tháng 12 năm 2021. Đây là tháng thứ 4 liên tiếp lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước tăng trưởng khả quan. Con số của tháng 1 năm 2022 đã vượt xa con số của năm 2021 và bằng 11,7% so với cùng kỳ năm 2021.(Số liệu từ Tổng cục Thống kê)

Sản lượng ô tô tăng trưởng cao trong tháng đầu năm là tín hiệu tích cực cho thị trường ô tô trong nước năm 2022, khi cả nước đang an toàn thích ứng với dịch Covid-19 và dần trở lại trạng thái bình thường. Ngoài ra, với chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe sản xuất trong nước áp dụng từ ngày 1/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022, xe nội tăng sức cạnh tranh đáng kể so với xe nhập khẩu.

Các ngành công nghiệp hỗ trợ

Tỷ lệ nội địa hóa của một số dòng xe sản xuất, lắp ráp trong nước khá cao do nguồn cung sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước được cải thiện trong những năm gần đây. Xe tải, ô tô chở người từ 10 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng sản xuất trong nước đạt tỷ lệ nội địa hóa cao, đạt mục tiêu đề ra là đáp ứng thị trường trong nước.

Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ cho công nghiệp ô tô liên tục tăng với sự tham gia của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng của ngành công nghiệp ô tô. 

Công nghiệp hỗ trợ cho ngành ô tô nói riêng chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thiết bị, linh kiện, phụ tùng và giảm dần tỷ trọng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lắp ráp, sản xuất thùng xe..

Các bộ phận, linh kiện ô tô được sản xuất tại Việt Nam hiện nay chủ yếu là những bộ phận sử dụng nhiều lao động với công nghệ đơn giản như ghế, kính, lốp, bánh xe. Việt Nam phải là nước nhập khẩu ròng hầu hết các mặt hàng có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao, đặc biệt là các bộ phận, linh kiện quan trọng thuộc hệ thống phanh, ly hợp, truyền động và lái. 

Giá trị sản xuất công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô mới chỉ chiếm khoảng 2,7% tổng giá trị sản xuất toàn ngành. Tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân thấp hơn nhiều so với mức tăng bình quân toàn ngành.

Tiêu thụ ô tô

Do nhiều chính sách kích cầu như giảm lệ phí trước bạ đối với ô tô lắp ráp trong nước sẽ kéo dài đến hết tháng 5 năm 2022 tăng vọt , số lượng tiêu thụ ô tô 2022 có mức tăng trưởng đang kế, cụ thể: 

Trong 9 tháng đầu năm 2022, Việt Nam có doanh số bán ô tô toàn thị trường đạt 33.462 xe, tăng 8.5% so với tháng 8/2022 và tăng 147% so với cùng kỳ năm 2021.

• Trong đó có 33.463 xe du lịch, 7.539 xe thương mại và 313 xe chuyên dụng
• Doanh số xe du lịch tăng 2%, xe thương mại 37% và xe chuyên dụng tăng 17% so với tháng trước.
• Doanh số bán của xe lắp ráp trong nước đạt 17.193 xe, tăng 11% so với tháng trước và doanh số xe nhập khẩu nguyên chiếc là 16.270 xe, tăng 6% so với tháng trước

VIRAC dự báo thị trường ô tô tại Việt Nam sẽ “hạ nhiệt” trong Quý 4/2022. Nguyên nhân đến từ: 

Về nguồn cung, các chuyên gia trong ngành ô tô dự đoán tình trạng thiếu chip bán dẫn toàn cầu sẽ tiếp tục kéo dài, ít nhất là đến hết năm 2022, từ đó nguồn cung bị hạn chế. Cùng với đó, hàng loạt hãng sản xuất xe trên thế giới cũng đã lên kế hoạch cắt giảm sản lượng bởi chưa giải quyết được bài toán chuỗi cung ứng.  

Bên cạnh đó, việc ưu đãi giảm 50% lệ phí trước bạ kết thúc nhiều khả năng sẽ làm nhu cầu tiêu dùng của người dân giảm mạnh. Ngoài ra, các yếu tố về vi mô, vĩ mô của nền kinh tế hiện tại ít nhiều cũng sẽ tác động tới thị trường ô tô trong thời gian tiếp theo. 

Tuy nhiên, VIRAC cũng cho rằng thị trường ô tô không phải sẽ không có cơ hội tăng trưởng. Những tháng cuối năm sẽ có nhiều mẫu xe mới sẽ được ra mắt, cùng với đó, triển lãm ô tô Việt Nam 2022 trở lại trong tháng 10 hứa hẹn sẽ khiến thị trường trở nên sôi động hơn.

2- Thị trường ô tô điện tại Việt Nam 5 năm tới dự báo sẽ bùng nổ mạnh mẽ

Năm 2019, tổng số xe điện bán ra trên thị trường là 1,4 triệu xe (tăng so với năm 2018). Năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 dẫn đến số xe ô tô đăng ký mới không có sự tăng trưởng rõ rệt nhưng số xe điện bán ra trên toàn cầu vẫn tăng mạnh, đạt 2,01 triệu xe. Điều này cho thấy người dùng đã dần có cái nhìn rõ ràng về xe điện và ngày càng có nhiều thiện cảm hơn với phương tiện xanh. 

Theo thống kê, năm 2020 thị phần xe điện trên toàn thế giới đã đạt mức kỷ lục là 4,6%. Đến năm 2021, số xe điện bán ra trên toàn cầu đạt 4,2 triệu chiếc. Điều đó cho thấy, xe điện đang dần chiếm ưu thế trên thị trường ô tô nói chung. Các nhà sản xuất ô tô điện đã có được doanh số ngoài mong đợi khi hướng tới việc sử dụng năng lượng xanh trong ngành công nghiệp ô tô. 

Cùng với xu hướng tất yếu của thị trường toàn cầu và sự ảnh hưởng của những bất ổn trong chuỗi cung ứng dầu mỏ, xăng dầu, xe điện được đánh giá là tương lai của ngành giao thông trên toàn thế giới. 

Năm 2022 chính là năm bước ngoặt của xe điện với sự xuất hiện của nhiều hãng xe trên thị trường, tạo thêm cơ hội cho người tiêu dùng dần tiếp xúc với xe điện. Tại Việt Nam, xu hướng sử dụng xe điện mới dẫn đầu bởi những mẫu xe điện của Vinfast. Nhiều chuyên gia nhận định, Việt Nam sẽ là thị trường ô tô điện tiềm năng bậc nhất khu vực Đông Nam Á trong vài năm tới.

Việt Nam có thể đạt mức 1 triệu xe điện hoá (EV) vào khoảng năm 2028 và tăng trưởng nhanh trong giai đoạn 2030-2040. Đến năm 2040, Việt Nam sẽ có khoảng 3,5 triệu xe ô tô điện (Theo dự báo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) )

3- 7 yếu tố thúc đẩy xu hướng xe ô tô điện phát triển tại thị trường Việt Nam trong tương lai

Nhu cầu mua ô tô duy trì ở mức cao tại Việt Nam

Theo Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương), ước tính nhu cầu ô tô năm 2022 sẽ tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Cùng với tỷ lệ sở hữu ô tô còn rất thấp tại Việt Nam và việc chính phủ giảm 50% phí trước bạ theo Thông tư 103/2021/ND-CP có thể là nền tảng vững chắc cho mức tăng trưởng cao trong năm 2022. Ngoài ra, xu hướng sử dụng xe điện mới tại Việt Nam dẫn đầu bởi những mẫu xe điện của Vinfast sẽ thúc đẩy nhu cầu ô tô tăng cao hơn nữa trong 2022.

Xăng dầu đang ngày càng trở nên khan hiếm và đắt đỏ

Kể từ đầu năm 2022, giá xăng dầu của thế giới và Việt Nam đã trải qua nhiều lần tăng giá do sự ảnh hưởng của chênh lệch cung – cầu và sự căng thẳng chính trị thế giới. Trong vòng chưa đầy 1 năm, giá xăng tại Việt Nam có thời điểm tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến các phương tiện xe chạy bằng xăng, dầu và cũng thúc đẩy nhu cầu khách hàng đối với thị trường xe điện tăng lên rất lớn.

Hành vi người tiêu dùng thay đổi đáng kể sau Đại dịch Covid ảnh hưởng đến thị trường xe ô tô điện

Sau đại dịch COVID, phần lớn người dân đã có một thói quen đó là tránh những nơi đông người, hạn chế di chuyển bằng các phương tiện công cộng. Điều này cũng thúc đẩy sự tăng lên trong việc sử dụng các phương tiện cá nhân để di chuyển. Cộng hưởng với yếu tố “xăng tăng”, nhiều người dân đã có ý niệm chuyển sang một phương tiện cá nhân nhưng có chi phí vận hành rẻ hơn như các phương tiện xe điện.

Xe điện – ứng dụng thành tựu công nghệ và năng lượng 

Với những công nghệ mới được trang bị, xe điện đi được quãng đường xa hơn, thời gian sạc điện ít hơn, tải trọng lớn hơn và mẫu mã hiện đại hơn chính là những yếu tố giúp xe điện ngày càng gần gũi với người tiêu dùng

Trong ngành vận tải, giá xăng dầu chính là chi phí lớn nhất trong vận hành, thì giờ đây, sự thay thế xăng bằng năng lượng điện với chi phí rẻ hơn là một sự lựa chọn tối ưu cho tương lai.

Chính sách ủng hộ của chính phủ, nhà nước

Việt Nam hiện cũng đã có một số chính sách ưu đãi cho sản xuất xe thân thiện với môi trường như việc ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe ô tô chạy điện, xe ô tô sử dụng pin nhiên liệu, xe ô tô Hybrid hay ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt cho các loại xe này.

Nhận thức được sự nghiêm trọng của vấn đề khí thải xe cộ ảnh hưởng tới môi trường, Chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp để thúc đẩy giao thông xanh.

Ngày 22/7/2022, chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành Giao thông vận tải vừa được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành phê duyệt tại Quyết định số 876/QĐ-TTg.

Chương trình đã đề ra lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh trong giai đoạn 2022 – 2030 với một số mục tiêu như: Thúc đẩy sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và sử dụng các loại phương tiện giao thông sử dụng điện; mở rộng phối trộn, sử dụng 100% xăng E5 với phương tiện giao thông đường bộ.

Đồng thời, phát triển hạ tầng sạc điện để đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp; khuyến khích các bến xe, trạm dừng nghỉ chuyển đổi theo tiêu chí xanh.

Xu hướng “tiêu dùng xanh” của người tiêu dùng

Người tiêu dùng ngày càng quan tâm tới tiêu dùng thông minh, bền vững, cũng như những sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường ngay từ khâu sản xuất đến tiêu thụ và sử dụng sản phẩm. Người dân các và nhà đầu tư đã chuyển dần thói quen mua sắm bằng các kênh “ tiêu dùng xanh” và ưu tiên cho bảo vệ sức khoẻ, tái tạo năng lượng. Bắt đầu từ những đồ dùng nhỏ quanh cuộc sống chúng ta như gói rau, củ, quả bằng lá chuối; dùng bình nước bằng thủy tinh, ống hút bằng tre hoặc giấy; sử dụng ly giấy thay ly nhựa, túi vải thay túi nilon… đến những sản phẩm có giá trị lớn như xe máy điện, ô tô điện

Giá bán xe ô tô điện và chi phí vận hành tiết kiệm

Một khảo sát tại thị trường Châu Âu cho thấy, giá bán trung bình của một chiếc ô tô điện đắt gần gấp đôi giá bán của chiếc ô tô cùng cỡ chạy xăng. Điều này khiến nhiều người chưa sẵn sàng đầu tư một khoản chi phí không hề rẻ để sở hữu một chiếc xe điện.

Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ sản xuất và các ngành công nghiệp phụ trợ, dự kiến đến năm 2026, xe ô tô điện và xe chạy xăng sẽ có mức giá tương đương. Từ năm 2030, giá bán xe ô tô điện có thể thấp hơn khoảng 20% so với xe sử dụng động cơ đốt trong cùng kích thước, tính năng, công suất. Việc rút ngắn chênh lệch về giá bán giữa hai loại xe sẽ thúc đẩy xu hướng mua và sử dụng ô tô điện trong tương lai.

Không những thế, xe ô tô sử dụng pin sẽ dần chiếm ưu thế hơn bởi chi phí vận hành, bảo dưỡng xe điện thấp và ổn định hơn so với xe vận hành bằng xăng hay dầu diesel.

Mua xe ô tô điện đang trở thành xu hướng được nhiều người tiêu dùng Việt lựa chọn. Theo khảo sát mới nhất của một diễn đàn uy tín về ô tô, xe máy, có tới 99,4% người tiêu dùng trên 25 tuổi đã từng nghe tới ô tô điện, trong đó 82% người quan tâm và từng tìm hiểu về phương tiện xanh này và hơn 46% người chọn mua ô tô điện trong 12 tháng tới.

(Nguồn: tổng hợp)