Nhìn lại ngành bán lẻ năm 2022 và dự báo tăng trưởng năm 2023

Bán lẻ luôn là một trong những ngành đi đầu thị trường Việt Nam và có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Cùng Goodgood nhìn lại trong năm 2022 vừa qua, ngành bán lẻ đã có những chuyển biến như thế nào, từ đó dự đoán xu hướng tăng trưởng sắp tới trong năm 2023. 

Nhìn lại những chuyển biến ngành bán lẻ Việt Nam năm 2022

Thị trường bán lẻ 2022 khả quan nhờ nhu cầu tiêu dùng bị dồn nén

Áp lực lạm phát leo thang từ tháng 06/2022 khi giá xăng dầu tăng cao kỷ lục. Việc tăng phí thuê nhà và phí giáo dục càng gây thêm áp lực cho người tiêu dùng. Với lạm phát tương đối cao trong quý II và quý III/2022, chi tiêu cho các sản phẩm tiêu dùng không thiết yếu phần nào bị ảnh hưởng, nhưng vẫn cho thấy mức tăng trưởng dương so với cùng kỳ do mức cơ sở thấp của năm ngoái. Từ quý IV 2022, tác động của lạm phát cao đối với chi tiêu cho các sản phẩm tiêu dùng không thiết yếu đã dần trở nên rõ ràng. 

Kết quả kinh doanh của các chuỗi cửa hàng bách hoá giảm sút so với mức cơ sở cao của năm ngoái

Việc các chợ truyền thống ở TP.HCM đóng cửa đã khiến cho kết quả kinh doanh của các chuỗi bách hoá giảm so với mức cơ sở cao của năm ngoái. Ngoài ra, trong bối cảnh thu nhập hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế vĩ mô suy yếu, người tiêu dùng đã chuyển thói quen mua sắm từ cửa hàng bách hóa thương mại hiện đại sang chợ truyền thống với giá rẻ hơn.

Với sự thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng, Thế Giới Di Động đã cơ cấu lại hoạt động của chuỗi Bách Hoá Xanh trong quý II/2022 với các biện pháp như xử lý hàng tồn kho, thay đổi danh mục sản phẩm, cắt giảm chi phí và quy chuẩn hoá mô hình cửa hàng. Thế Giới Di Động ngừng mở cửa hàng mới để tập trung nâng cao hiệu quả. Do đó, doanh thu mảng Bách Hoá Xanh giảm 7% so với cùng kỳ trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 11/2022.

Doanh thu Winmart giảm 9% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm 2022 mặc dù Masan tiếp tục mở mới các cửa hàng trong năm 2022. Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận gộp của Winmart đã cải thiện lên 22,9% trong 9 tháng đầu năm 2022 từ 19,5% trong 9 tháng đầu năm 2021, trong khi tỉ suất lợi nhuận gộp của Bách Hoá Xanh giảm do triển khai các chương trình giảm giá. 

Mảng trang sức dần phục hồi trong năm 2022

Về mảng trang sức trong 6 tháng đầu năm 2022, nhu cầu mua vàng tại Việt Nam phục hồi tốt với mức tăng 7,8% so với cùng kỳ, và giá trị tuyệt đối cao hơn những năm trước Covid – 19. Sự phục hồi được giải thích do nhu cầu bị dồn nén và nhu cầu mua vàng để tích trữ trong bối cảnh lạm phát gia tăng.

Doanh số bán lẻ của PNJ tăng gần gấp đôi (tăng 92% so với cùng kỳ), khi công ty mở rộng tệp khách hàng và phục vụ khách hàng hiện tại hiệu quả hơn, giành được thêm thị phấn. Trong khi nhu cầu váng nửa đầu năm 2022 vượt qua nhu câu của những năm trước Covid, thì nhu cầu trong quý III/2022 lại giảm nhẹ. 

Chuỗi dược phẩm thương mại hiện đại đã và đang mở rộng nhanh chóng

Trong nửa đầu năm 2022, biến thể Omicron bắt đầu lan rộng. Vì các triệu chứng liên quan đến biến thể nhẹ nên mọi người có xu hướng tự mua thuốc hơn là tìm cách điều trị tại các cơ sở y tế, điều này giúp kênh hiệu thuốc thu hút khách hàng từ các bệnh viện. Để tăng cường sức khoẻ, bệnh nhân có xu hướng mua thực phẩm chức năng chủ yếu được bán qua các nhà thuốc thương mại hiện đại hơn là các nhà thuốc truyền thống.

Ngoài ra, vấn đề thiếu thuốc có thể đã giúp các hiệu thuốc thương mại hiện đại giành được khách hàng từ các hiệu thuốc truyền thống vì chúng không có đủ khả năng thương lượng để đảm bảo đủ hàng tồn kho. 

Bộ Y Tế đã đưa ra thời hạn thực hiện kê đơn điện tử, theo đó các nhà thuốc cần trang bị đầy đủ hệ thống để kết nối với hệ thống kê đơn điện tử quốc gia. Điều này khiến các nhà thuốc truyền thống gặp khó khăn trong việc tuân thủ, trong khi các nhà thuốc thương mại hiện đại nhanh chóng thích nghi với các quy định mới. 

Tuy nhiên, việc mở mới của chuỗi nhà thuốc An Khang và Pharmacity đã chậm lại đáng kể trong nửa cuối năm 2022, do nhu cầu về thực phẩm bổ sung và tự mua thuốc đã giảm bớt. Trong khi đó, Long Châu tiếp tục ráo riết mở các cửa hàng mới, do chuỗi nhà thuốc này tập trung nhiều hơn vào thuốc kê đơn và thuốc điều trị các bệnh mãn tính hơn là thực phẩm chức năng hay thuốc điều trị các triệu chứng nhẹ. 

Mảng bán lẻ điện thoại di động và điện máy tăng trưởng ổn định

Mảng bán lẻ ICT & CE (điện thoại di động & điện máy) tăng trưởng ổn định từ mức cơ sở thấp của năm ngoái. Trong 9 tháng đầu năm 2022, doanh thu của Thế Giới Di Động từ mảng ICT & CE tăng 27% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, doanh thu ICT & CE của Thế Giới Di Động giảm 18% so với cùng kỳ trong tháng 10 và giảm 22% so với cùng kỳ trong tháng 11, phản ánh mức cơ sở so sánh cao trong năm ngoái và nhu cầu yếu bất chấp mùa cao điểm. 

Kỳ vọng thị trường ngành bán lẻ Việt Nam trong năm 2023

Dự kiến trong năm 2023, tiêu dùng cho các sản phẩm thiết yếu vẫn sẽ ảm đạm, ít nhất là cho đến nửa đầu năm 2023 do những khó khăn về kinh tế vĩ mô. Trong nửa đầu năm 2023, S SI Research cho rằng giá điện, chi phí y tế và học phí sẽ tăng lên. Thuế GTGT cũng tăng 10% (từ mức hiện tại là 8%) kể từ ngày 1/1/2023. Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng.

Trong kịch bản cơ sở, SSI Research giả định lạm phát sẽ đạt đỉnh trong 6 tháng đầu năm 2023 và sau đó sẽ giảm tốc trong 6 tháng cuối năm. Uớc tính chi tiêu cho điện thoại & điện máy sẽ giảm 10% so với cùng kỳ và nhu cầu tiêu thụ vàng sẽ không thay đổi vào năm 2023, với mức độ chi tiêu thấp cho đến nửa cuối đầu năm 2023, sau đó dần phục hồi từ nửa cuối năm 2023. 

Việc hợp nhất thị trường sẽ rõ ràng hơn trong thời kỳ suy thoái kinh tế: Các nền tảng thương mại điện tử thường giảm giá sâu, tạo ra tỷ suất lợi nhuận thấp. Trong bối cảnh chi phí tăng và nhu cầu yếu, các nhà bán lẻ trực tuyến có thể bị lỗ, do đó mất dần thị phần. Các nhà bán lẻ quy mô nhỏ không tiếp cận được tín dụng ngân hàng cũng có thể bị mất thị phần. Do đó, các nhà bán lẻ có dòng tiền ổn định có thể giành được thị phần.

Tỷ suất lợi nhuận sụt giảm do xu hướng mua hàng giá trị thấp: Lạm phát gia tăng sẽ làm tăng chi phí cho các nhà bán lẻ, vì khó có thể chuyển phần chi phí tăng lên sang giá bán cho khách hàng. Người tiêu dùng đang tìm kiếm các đợt giảm giá sâu và xu hướng mua hàng giá rẻ có thể kéo dài đến năm 2023.

Chi phí tài chính có thể giảm bớt vào năm 2023: Thị trường kỳ vọng lãi suất Fed sẽ tăng nhẹ hơn trong năm 2023, vì vậy SSI Research dự báo đồng USD sẽ tăng giá với tốc độ chậm hơn trong 2023. Tương tự, SSI Research dự báo lãi suất trung bình vẫn có thể tăng vào năm 2023, nhưng với tốc độ chậm hơn (khoảng 50-100 điểm cơ bản vào năm 2023 so với 200-300 điểm cơ bản vào năm 2022).

Tuy nhiên, các nhà bán lẻ có thể chọn tích trữ ít hàng tồn kho hơn do dự đoán nhu cầu yếu – điều này sẽ giúp giảm áp lực lên chi phí lãi vay. Do đó, tổng chi phí tài chính của các nhà bán lẻ có thể sẽ giảm, giả định kế hoạch mở mới thận trọng trong năm 2023.

Tăng vốn là một yếu tố hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp bán lẻ, đặc biệt trong bối cảnh chi phí vay tăng cao: Thế Giới Di Động hoãn thực hiện tăng vốn cho công ty mảng bách hóa từ quý 1 năm 2023 sang quý 3 năm 2023. Việc phát hành cổ phiếu thành công sẽ giúp công ty giảm bớt áp lực về chi phí tài chính.

Định giá: Nhiều dự báo cho rằng tăng trưởng lợi nhuận có thể âm trong 6 tháng đầu năm 2023 đối với các doanh nghiệp bán lẻ ICT & CE, SSI Research tin rằng có thể có cơ hội cho các nhà đầu tư dài hạn tích lũy cổ phiếu trong thời kỳ giá thấp trước khi lấy lại đà tăng trưởng lợi nhuận dương trong nửa cuối năm 2023.

Như vậy, trong năm 2022, bên cạnh những ngành bán lẻ vẫn phát triển tốt thì vẫn còn một số ngành bị trì trệ và phải đối mặt với nhiều khó khăn. Hy vọng trong năm 2023, các điểm mạnh vẫn sẽ tiếp tục được phát huy và dần khắc phục được những bất cập còn tồn tại. Trên đây là tổng hợp thông tin về thị trường ngành bán lẻ trong năm 2022 và dự báo tăng trưởng năm 2023. Hy vọng bài viết cung cấp nhiều thông tin hữu ích đến bạn đọc.

Để biết thêm nhiều thông tin hữu ích về đa dạng các linh vực trên thị trường hiện nay, đừng quên liên hệ Goodgood.vn để được tư vấn và hỗ trợ!

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: https://goodgood.vn/
• Hotline: 0973 405 082
• Email: contact@actgroup.com.vn
• Địa chỉ: Số 27, Ngõ 16 Hoàng Cầu, Q. Đống Đa, TP. Hà Nội