IT Nhật Bản đang trống ghế: Cơ hội cho doanh nghiệp

Trong thập kỷ tới, Nhật Bản – một trong ba nền kinh tế lớn nhất thế giới – sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng thầm lặng nhưng cực kỳ nghiêm trọng: thiếu hụt kỹ sư công nghệ thông tin trên quy mô chưa từng có.

Goodgood đã tổng hợp theo báo cáo mới nhất từ Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), đến năm 2030, nước này sẽ thiếu ít nhất 450.000 đến 800.000 kỹ sư IT, trải đều ở mọi lĩnh vực: từ phần mềm, trí tuệ nhân tạo, bảo mật mạng, đến dữ liệu lớn và chuyển đổi số. Tình trạng già hóa dân số, tốc độ phát triển công nghệ nhanh chóng và sự chậm trễ trong đào tạo nội địa đang khiến bài toán nhân lực công nghệ trở thành mối ưu tiên hàng đầu với chính phủ và doanh nghiệp Nhật.

Trong khi đó, Việt Nam lại đang vươn lên như một trung tâm công nghệ mới nổi tại Đông Nam Á, với lực lượng kỹ sư trẻ, linh hoạt, tư duy hiện đại và chi phí cạnh tranh. Khoảng cách giữa cung – cầu đang ngày càng rõ nét. Và điều quan trọng là: Ai sẽ là người đầu tiên xây được cầu nối giữa hai thị trường này?
Báo cáo này sẽ phân tích sâu các số liệu, xu hướng và cơ hội mà thị trường lao động ngành IT tại Nhật Bản đang mở ra cho các doanh nghiệp Việt Nam – đặc biệt là các công ty công nghệ, startup tuyển dụng, HRTech và các đơn vị xuất khẩu lao động chất lượng cao.

1. Tổng quan thị trường lao động IT Nhật Bản (năm 2025):

Qua quá trình tìm hiểu, thu thập dữ liệu từ các nguồn tin uy tín, goodgood.vn đã tổng hợp được các thông tin quan trọng như sau:
– Tình trạng nhân sự của ngành IT tại Nhật Bản và dự báo: (theo “thanglongdih”, “METI Nhật Bản”)
· Nhật Bản hiện đang có khoảng gần 1 triệu kỹ sư IT đang hoạt động
· Dự báo đến năm 2030, Nhật Bản sẽ thiếu hụt ~800.000 kỹ sư IT
· 60% doanh nghiệp Nhật đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng kỹ sư IT

biểu đồ thể hiện số lượng kỹ sư CNTT thiếu hụt tại Nhật Bản từ 2020 đến 2030

2. Những lĩnh vực IT Nhật Bản thiếu hụt nghiêm trọng trong lao động Nhật Bản (theo IPA Japan,2024)

–  AI/Machine Learning đang là 1 trong những ngành chiếm % thiếu hụt nhiều nhất (68%)
–  An ninh mạng cũng là một trong những ngành mà IT Nhật Bản thiếu hụt (64%)
–  Phát triển phần mềm hệ thống chiếm nhiều nhất(71%)
–  DevOps, Cloud engineer(60%)
–  Phân tích dữ liệu lớn(59%)
Từ các số liệu trên ta có thể thấy các ngành trong lĩnh vực IT của Nhật Bản đang khan hiếm quá nhiều nhân lực, đa số đều thiếu hơn 60%. Những lĩnh vực khan hiếm nhân lực này cũng chính là thế mạnh nổi bật của nguồn lực CNTT Việt Nam. Cụ thể, các doanh nghiệp Việt Nam tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM đã và đang cung cấp hàng trăm đội ngũ kỹ sư lập trình làm việc từ xa (remote dev) cho nhiều dự án của đối tác Nhật Bản trong các mảng như phát triển hạ tầng đám mây (cloud infrastructure), trí tuệ nhân tạo (AI/ML) và bảo mật hệ thống. Điển hình, một số công ty như FPT Software, VTI hay NashTech đã thiết lập được quy trình giao tiếp – triển khai – kiểm thử theo tiêu chuẩn Nhật, qua đó giúp tối ưu hiệu quả hợp tác và duy trì chất lượng ở mức cao. Việt Nam đang dần khẳng định vị thế là một trong những “hub” gia công phần mềm trọng điểm tại châu Á, đặc biệt cho thị trường Nhật.

3. Thị trường lao động IT Nhật Bản đang tuyển IT nước ngoài ra sao?

Goodgood.vn đã khảo sát cũng như tham khảo các số liệu từ các nguồn uy tín tại Nhật Bản và tổng kết được các số liệu:
· Đã có hơn 2.300 doanh nghiệp tuyển “dev”(developer:lập trình viên) Việt qua offshore, remote hoặc onsite(bộ lao động nhật,2024)
· 80% startup Nhật chấp nhận tuyển dev nước ngoài nếu có kỹ năng tốt,cao và thành thạo tiếng Nhật tối thiểu là bằng N3+
· Hình thức tuyển dụng ở các công ty cũng rất linh hoạt: onsite, remote, theo dự án, theo team ảo.
Các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Rakuten, Mercari và MoneyForward đã thiết lập đội ngũ offshore tại Việt Nam từ rất sớm. Rakuten hợp tác với nhiều đối tác tại Hà Nội để phát triển các sản phẩm thương mại điện tử, đặc biệt là nhóm xử lý dữ liệu và tối ưu UI/UX. Mercari – ứng dụng C2C nổi tiếng – có văn phòng kỹ thuật tại TP.HCM từ 2022, tập trung vào công nghệ backend và AI gợi ý sản phẩm. Trong khi đó, MoneyForward – một công ty fintech niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo – đã thiết lập trung tâm R&D tại Đà Nẵng với hơn 100 kỹ sư Việt Nam đang triển khai hệ thống kế toán và phân tích tài chính cho thị trường Nhật. Những case này cho thấy Việt Nam không chỉ là nguồn gia công đơn thuần, mà đang ngày càng đóng vai trò như đối tác công nghệ chiến lược cho các công ty Nhật.

4. Cơ hội cho doanh nghiệp Việt:

– Vì sao doanh nghiệp Việt nên tận dụng cơ hội?
· Nhu cầu cực lớn từ Nhật Bản trong giai đoạn 2025-2030: Thiếu hụt đến 800.000 kỹ sư IT, đặc biệt trong mang AI, Cloud, bảo mật.
· Lợi thế chi phí và chất lượng: Dev Việt Nam có năng lực, chi phí chỉ bằng 50-70% dev Nhật, trong khi khả năng học hỏi và thích nghi quy trình Agile rất nhanh.
· Hành lang pháp lý rõ ràng: Nhật Bản đã nới lỏng visa cho kỹ sư và công nhận bằng cấp của Việt Nam, tạo thuận lợi cho hình thức onsite.
– Các mô hình triển khai hiệu quả:
Theo chuyên gia của Goodgood.vn thì có những mô hình hiệu quả sau:
· Remote Dev (nhóm 3-5 người): lợi thế là linh hoạt và tiết kiệm được chi phí. Yêu cầu phải có bằng tiếng Nhật N3+, hiểu quy trình agile, làm việc độc lập
· Outsourcing toàn team: Giao dự án trọn gói, dễ kiểm soát chất lượng. Có PM biết tiếng Nhật, có kinh nghiệm B2B với Nhật.
· Offshore Center (thiết lập team cố định tại Việt Nam): lợi thế đó chính là khả năng đồng bộ hóa quy trình, giữ lâu dài. Yêu cầu cần có là phải có quy trình tốt ổn định. Kỹ năng chăm sóc khách hàng Nhật tốt.
· Onsite Dev( sang Nhật làm việc): Sang Nhật thì lương sẽ cao, tăng uy tín cho công ty. Tuy nhiên cần đạt các yêu cầu như Visa kỹ sư, phải được đào tạo qua kỹ năng mềm và phải am hiểu được nền văn hóa Nhật Bản
– Chúng tôi đã xem xét, phân tích để đưa ra một số nhận định và tiên đoán những xu hướng tiếp theo như sau:
· Trong 3 năm tới, hình thức offshore kết hợp remote được dự báo sẽ chiếm ưu thế, đặc biệt với các công ty SME Nhật chưa có nhiều kinh nghiệm quản lý dev quốc tế. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt đề xuất gói dịch vụ toàn diện: từ tư vấn kỹ thuật, xây dựng đội dev, đến bảo trì sản phẩm. Đồng thời, hình thức onsite cũng sẽ bùng nổ khi Nhật tiếp tục mở rộng chương trình visa kỹ sư. Những doanh nghiệp Việt có trung tâm đào tạo tiếng Nhật nội bộ, hoặc hợp tác với các trường có chuyên ngành IT song ngữ, sẽ chiếm ưu thế trong thị trường xuất khẩu nhân lực chất lượng cao.
· Bên cạnh đó Goodgood.vn cũng có một vài case study giúp người đọc nắm rõ hơn: Cybozu Vietnam (đơn vị của công ty phần mềm Nhật top đầu) phát triển gần như toàn bộ sản phẩm Kintone từ đội ngũ tại Việt Nam, chứng minh khả năng đồng hành từ ý tưởng đến vận hành thực tế. Một case study khác là Money Forward không chỉ sử dụng dev Việt offshore, mà còn đưa cả kỹ sư Nhật sang làm việc chung tại Đà Nẵng để đồng bộ văn hoá làm việc và rút ngắn thời gian iteration.

5. Dự báo thị trường lao động IT Nhật Bản trong 5 năm tới:

Dự báo này dựa trên việc dự đoán của goodgood.vn và tham khảo một số nguồn uy tín
– Thiếu hụt nhân sự vẫn tiếp tục tiếp diễn và lan rộng:
· Dự kiến đến năm 2030, Nhật Bản sẽ thiếu từ 600.000-800.000 kỹ sư IT theo ước tính từ METI
· Nhu cầu tăng mạnh ở các ngành: AI, phân tích dữ liệu, bảo mật, hệ thống Cloud và phát triển phần mềm
· Tỷ lệ già hóa dân số kéo theo tỷ lệ nghỉ hưu trong ngành IT Nhật Bản lên tới 30% trong vòng 5 năm tới
Sự thiếu hụt không còn là nguy cơ mà là thực tế không thể đảo ngược trong 5 năm tới. Chính phủ Nhật đã và đang đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ visa kỹ sư, mở rộng hợp tác với ASEAN – trong đó Việt Nam là quốc gia được ưu tiên do chất lượng kỹ sư và năng lực học hỏi tốt. Nếu không tuyển dụng từ bên ngoài, Nhật Bản có thể mất đà cạnh tranh trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.
– Mô hình tuyển dụng sẽ được thay đổi một cách đáng kể:
· Tuyển dụng remote và offshore trở thành lựa chọn phổ biển với SME và startup Nhật.
· Visa kỹ sư sẽ được nới rộng hơn nữa để khuyến khích tuyển dụng nhân lực nước ngoài
· Sự bùng nổ của các nền tảng tuyển dev quốc tế như GitStart, TalentHub,…
– Cạnh tranh quốc tế gia tăng:
· Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với Ấn Độ, Philippines và Indonesia
· Tuy nhiên, lợi thế về múi giờ, khả năng thích nghi ở môi trường, văn hóa Nhật tốt và sự đầu tư vào giáo dục CNTT đang giúp Việt Nam giữ vững vị thế.
Chỉ những doanh nghiệp Việt có định hướng rõ ràng, đầu tư nghiêm túc vào tiếng Nhật và quy trình quản trị mới có thể nắm bắt thị trường. Các công ty cần xác định thị trường Nhật là chiến lược trung – dài hạn, không thể tiếp cận bằng tư duy ngắn hạn.
– Doanh nghiệp Việt cần chuẩn bị gì?
· Đầu tư vào đào tạo tiếng Nhật chuyên ngành cho dev(N3-N2)
· Tái cấu trúc quy trình làm việc theo mô hình Nhật
· Phát triển đội ngũ PM (Project Management), BrSE(Bridge System Engineer) và QC(Quality Control) đạt chuẩn chỉ tiêu của Nhật.

– Dự báo kết luận:
Từ các điểm mà chuyên gia goodgood.vn đã nói bên trên thì chúng tôi xin phép được đúc kết lại như sau:
· Trong giai đoạn 2025–2030, Nhật Bản sẽ tiếp tục là thị trường “khát” nhân sự IT bậc nhất tại châu Á, đặc biệt khi các mảng công nghệ cao như AI, Cloud, bảo mật và hạ tầng dữ liệu bùng nổ mạnh mẽ. Áp lực số hóa sau đại dịch cùng quá trình già hóa dân số khiến việc tự cung ứng nhân sự trong nước gần như bất khả thi.
· Với khoảng trống nhân lực ước tính từ 600.000–800.000 người, thị trường này đang thực sự mở ra cho các quốc gia có năng lực đào tạo kỹ sư công nghệ tốt – trong đó Việt Nam nổi lên như một ứng viên hàng đầu.
· Các doanh nghiệp Việt nếu đầu tư nghiêm túc vào đào tạo tiếng Nhật, quy trình quản lý theo chuẩn Nhật và xây dựng đội ngũ kỹ sư có tư duy sản phẩm – không chỉ làm outsource – thì hoàn toàn có thể chiếm lĩnh phân khúc cung ứng kỹ sư IT trung cao cấp cho Nhật.
· Đây là giai đoạn bản lề quyết định thứ hạng thị phần nhân sự công nghệ của Việt Nam trong chuỗi cung ứng châu Á. Doanh nghiệp nào hành động sớm, bài bản và đúng định hướng sẽ không chỉ có lợi thế ngắn hạn, mà còn xác lập vị thế trong một hệ sinh thái công nghệ Nhật đầy tiềm năng và ổn định lâu dài.

Kết Luận

Cuộc khủng hoảng thiếu hụt kỹ sư IT tại Nhật Bản đang mở ra một cơ hội lịch sử, song để chinh phục thành công thị trường này, doanh nghiệp Việt Nam cần thay thế các hành động đơn lẻ bằng một chiến lược phát triển nguồn nhân lực toàn diện và sắc bén. Trọng tâm của chiến lược này là đầu tư sâu rộng vào con người, không chỉ trang bị năng lực kỹ thuật theo các tiêu chuẩn khắt khe và công nghệ đang có nhu cầu cao tại Nhật (như AI, Cloud), mà còn phải tích hợp đào tạo tiếng Nhật chuyên ngành và sự am hiểu văn hóa làm việc bản xứ. Song song đó, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược nhân sự dài hạn thông qua việc hợp tác với các trường đại học và chủ động dịch chuyển mô hình kinh doanh từ gia công đơn thuần sang cung cấp giải pháp trọn gói. Cách tiếp cận bài bản này sẽ giúp doanh nghiệp Việt không chỉ lấp đầy khoảng trống nhân sự, mà còn khẳng định vị thế đối tác chiến lược, đáng tin cậy, qua đó nâng tầm giá trị và thương hiệu công nghệ quốc gia trên trường quốc tế.

Để giải quyết vấn đề cụ thể: [ĐẶT LỊCH TƯ VẤN 1-1] cùng chuyên gia của chúng tôi để phân tích đối thủ cạnh tranh và chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp bạn.
Để có chiến lược toàn diện: [YÊU CẦU BÁO GIÁ] cho Gói Báo cáo Phân tích Chuyên sâu Thị trường IT Nhật Bản trong 5 năm tới của chúng tôi.